Büyük teknoloji şirketleri işten çıkaracak!

2022 yılında teknoloji şirketleri dünya genelinde 150 bin kişiyi işten çıkardı.

Küresel ekonomik belirsizliğin yaşandığı ortamda şirketler, karlarındaki düşüşler ve azalan nakit rezervleriyle mücadele ederken, maliyetlerini düşürmeye yönelik adımlar atmak zorunda kalıyor.

Business Insider’dan Huileng Tan’ın da altını çizdiği üzere, teknoloji şirketlerindeki işten çıkarmalar, 2019 yılının sonundan bu yana dünyayı etkisi altına alan pandemi sırasında bu şirketlerin “saldırganca işe alımlar yapmasının ve büyümesinin ardından geldi”.

Teknoloji şirketlerinin 2023’te işten çıkarma aksiyonları

Amazon, Meta ve Twitter geçen yıl birkaç bin çalışanını işten çıkarırken, diğer teknoloji şirketlerinin de istihdamı azaltmaya çalışması dikkati çekiyor.

Telekom, elektronik ve yazılım geliştirme alanlarındaki şirketler tarafından açıklanan veya onaylanan işten çıkarmaların kaydını tutan bir danışmanlık şirketi olan Challenger, Gray & Christmas’ın bu ay yayımladığı rapora göre, ABD’de işten çıkarma duyuruları, geçen yıl aralıkta bir yıl öncesine kıyasla yüzde 129 yükselerek 44 bine yaklaştı.

Geçen yıl genelindeyse işten çıkarma açıklamaları 2021’e göre yüzde 13 artışla yaklaşık 364 bine çıktı.

İşten çıkarma duyurularının büyük bir kısmı teknoloji şirketlerinden gelirken bu sektördeki şirketlerden 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 649 artışla 97 binden fazla kişinin işten çıkarılacağı bildirimi yapıldı.

Otomotiv endüstrisi, geçen yıl 30 bin 912 kişiyle en çok işten çıkarma açıklayan ikinci sektör oldu. Sağlık sektörü şirketleri ise aynı dönemde 30 bin 626 kişilik işten çıkarma duyurusu yaptı.

ABD hükümetinin borç tavanı, devam eden Rusya-Ukrayna savaşı, pandemi ve politika faizindeki artışlar da “ekonominin sağlığını tehdit eden” diğer etmenler olarak karşımıza çıkıyor. Bu ise “şirketlerin bir hayatta kalma metodu olarak maliyetleri kısmasına sebep oluyor”.

Yıllık tüketici enflasyonunun 2022 yılında son 40 yılın zirvesini gördüğü ABD’de bu durum yurttaşların artan fiyatlar ve hayat pahalılığı karşısında daha az alışveriş yapmasını ve hem yurttaşların hem şirketlerin bir dizi kısıntıya gitmesini beraberinde getiriyor.

“Amaç, maliyeti düşürmek değil, yeni yatırımlar”

Teknoloji şirketlerinin işten çıkarma kararlarının “gerçek sebeplerini” araştıran Bernard Marr da Forbes için kaleme aldığı yazısında, şirketlerin işten çıkarma kararlarının neden gerekli olduğuna dair açıklamalarının maliyetleri düşürme ihtiyacında ortaklaştığına dikkat çekiyor. Yazısında,

“10 bin kadar çalışanını işten çıkaracağı ifade edilen Microsoft, aynı zamanda ChatGPT uygulamasının yaratıcısı olan OpenAI şirketine 10 milyar dolar yatırım yapacağını açıkladı. İşten çıkarılan her çalışan başına 1 milyon doları bir yapay zeka şirketine yatırma kararının merkezinde işletme ile ilgili ticari bir sebep varmış gibi görünüyor” diyor.

Yaklaşık 70 bin kişilik işten çıkarma planı açıklandı.

İşten çıkarma dalgasına bu yıl hızla yenileri eklenirken, teknoloji sektöründeki işten çıkarmaları takip eden Layoffs.fyi sitesinin verilerine göre teknoloji şirketleri tarafından sadece 2023’te 67 binden fazla iş gücü azaltımı bildirildi.

Geçen yıl 10 bin kişiyi işten çıkaracağını duyuran Amazon, bu yıl başında daha önce açıkladıkları dahil toplam 18 binden fazla kişiyi işten çıkarmayı planladıklarını açıkladı.

Amazon, işlerine son verilecek kişilerin çoğunluğunun mağazalar ve kişiler, deneyim ve teknoloji (PXT) gruplarında gerçekleşeceğini duyurdu.

Amerikan Salesforce, iş gücünü yüzde 10 azaltma kararı aldığını duyurdu. Bu oran yaklaşık 8 bin kişiye denk gelirken, işten çıkarmaların şirketin maliyetlerinde 1,4 – 2,1 milyar dolar düşüş sağlamasının beklendiği kaydedildi.

Kripto para borsası Coinbase, 950 kişiyi daha işten çıkarmayı planladığını bildirdi.

Crypto.com ise devam eden “ters rüzgarlar” ve öngörülemeyen küresel ekonomik koşullar nedeniyle iş gücünü yüzde 20 azaltacağını belirtti.

ABD’li teknoloji şirketlerinden Microsoft da yılın üçüncü çeyreğinin sonuna kadar çalışanlarının yaklaşık yüzde 5’ine denk gelen 10 bin kişiyi işten çıkarma planını açıkladı.

Google, Spotify ve SAP de iş gücünü azaltıyor.

Şirketlere fiziksel ve sanal alanlar da dahil olmak üzere ortak çalışma alanı sağlayan bir girişim olan WeWork, 300 çalışanını işten çıkarmayı planladığını duyurdu.

ABD’li teknoloji devi Google’ın ana kuruluşu Alphabet, 12 bin çalışanını işten çıkaracağını Ocak ayı ortalarında kamuoyuna açıkladı. CEO’su Sundar Pichai, işten çıkarmalar ile ilgili açıklamasında, stratejilerinin yetenek ve sermayelerini birincil önceliklerine (?) yönlendirmek olduğunu söyledi.

Kısacası, teknoloji şirketleri, yapmayı planladıkları yatırımlar için gerekli olan parayı dünya çapında on binlerce çalışanını işten çıkartarak sağlamayı planlıyor.

Merkezi İsveç’te bulunan Spotify, daha fazla verimlilik sağlamak, maliyetleri yönetmek ve karar vermeyi hızlandırmak amacıyla şirketin organizasyonunda yeniden yapılanmaya karar verdi. Şirket bu kapsamda, çalışanlarının yüzde 6’sını işten çıkaracağını duyurdu.

Morgan Stanley ve Barclays’de ya çalışanlarını sessizce işten çıkardı ya da gelecek aylarda bunu yapmayı planladıklarını açıkladı.

İsviçreli yatırım bankası Credit Suisse, geçen yıl 2025’e kadar dünya genelinde 9 bin kişiyi işten çıkaracağını açıkladıktan sonra bu yıl Avrupalı yatırım bankacılarının yüzde 10’dan fazlasını pozisyonuna son vermeyi planlıyor. Bunun da Londra ve Zürih’te yüzlerce iş kaybına neden olması bekleniyor.

ABD’nin en büyük yatırım bankalarından Goldman Sachs’ın bu yıl 3 binden fazla kişiyi işten çıkarma planı yaptığı bildirildi.

Otomotiv üreticisi Ford’un da elektrikli araçlar için artan batarya maliyetleri ve ABD ile Avrupa ekonomilerinde beklenen resesyonun etkisiyle Almanya’nın Köln şehrindeki fabrikasında 3 bin 200 çalışanını işten çıkaracağı kaydedildi.

Alman şirketi SAP da bu yıl çalışan sayısını azaltacak firmalar arasına katıldı. Şirket, küresel çalışan sayısını yüzde 2,5 azaltacak bir yeniden yapılandırma programı başlatacağını bildirdi.

ABD’li teknoloji şirketi IBM de bazı varlık tasfiyelerinin bir parçası olarak 3 bin 900 kişiyi işten çıkaracağını açıkladı.

ABD merkezli kimya şirketi Dow, bu yıl maliyetlerini azaltmak amacıyla dünya genelinde 2 bin çalışanını işten çıkarmayı planladığını duyurdu.

Financial Times’in haberine göre, Vodafone Group çoğu Londra’daki genel merkezinde bulunan birkaç yüz kişiyi işten çıkarmayı planlıyor.

News Corp’a ait Wall Street Journal, Barron’s ve MarketWatch finans haber kuruluşlarını yer aldığı Dow Jones, yeniden yapılanmaya giderek daha fazla büyümek için bazı çalışanlarını işten çıkarmayı değerlendiriyor.

Twitter’da 2022 yılında 3 bin 700’den fazla kişinin işine son verilmişti.

2022 yılında Meta, Twitter, Cisco, Philips gibi teknoloji devleri de işten çıkarma açıklamaları yapmıştı.

Meta’dan kasım ayında yapılan açıklamada, iş gücünde yüzde 13 azaltmaya gitme ve 11 binden fazla çalışanın işine son verme kararı bildirilmişti.

Cisco ve Philips de yaklaşık 4 biner kişiyi işten çıkarma planlarını açıklamıştı.

ABD’de Netflix, Robinhood, Snap, Shopify, Peloton ve Calm gibi şirketler de daha önce personel sayısını azaltma yoluna gideceklerini duyurmuştu.

Netflix 450 çalışanının işine son verirken, Peloton 800’den fazla kişinin işten çıkarılacağını, Robinhood çalışan sayısını yüzde 23, Snapchat yüzde 20, Shopify yüzde 10, Cameo yüzde 25 ve Calm yüzde 20 azaltacağını duyurmuştu.

Merkezi ABD’de bulunan bilgisayar üreticisi Dell’de, işten çıkarma dalgasına katılarak bilgisayar pazarındaki zayıflık nedeniyle yaklaşık 6 bin 650 kişinin işine son vereceği bildirildi.

***

Yazı için yararlanılan kaynaklar:

aa.com.tr, dunya.com, ensonhaber.com, bianet.org, gazeteoksijen.com, ortadoguhaber.com, ntv.com.tr, cumhuriyer.com.tr

BÇ Notu: İş hayatında işe alımlar olduğu kadar işten çıkarmalar da normal şeylerdir. Çalışanlar kendilerini sadece bir işe/kariyere bağlamamalı, daha önce defalarca diye getirdiğim “portföy kariyeri” sisteminde ilerlemeliler. Kendi yetenekleri ve kişisel markaları üzerine de eğilmeliler. Öte yandan iş arıyorsanız, güçlü bir iş avlama stratejisi için kapsamlı bir bilgi sahibi olunması şarttır. İşten çıkaracağını söyleyen, daralan ya da küçülen şirket yada sektörlerde iş aramak ya da hedeflemek, mantıklı olmayacaktır.